Name: Europako Batasunaren Geroa II Hizkuntza...
SKU: 699
Availability: InStock

HITZAURRE GISA 45 ZKIA.

Europako Batasuna (EB) da zenbaki honetan, aurrekoan bezala, gure gogoetaren iturri. Oraingoan, ordea, Dosierra hizkuntza gutxituen egoerari buruz mintzo da eta Gurean atala, berriz, Euskal Herriko hizkuntza politika eta plangintzari buruz. Aurreko zenbakiak jarritako ildoaren jarraipena eskaintzen du. Zenbaki horretan aipatzen zen bezala, bai EB mailan, baita Euskal Herri mailan ere, hizkuntza gaietan pentsamolde aldaketa garaiak dira eta beharrezkoa da aldaketa horiek nola gauzatzen ari diren aztertzea. Horretarako, iturri desberdinetara jo beharra dago eta guk horietako zenbaiten aukera egin dugu, euskal kasua ulertzeko bereziki adierazgarriak direlakoan.

Europako hizkuntzak zenbakitan

Oharra: hemen esaten direnak El catal� , llengua d´Europa (Kataluniako Generalitateak eta Balearretako gobernuak argitaratua 2001. urtean) izeneko argitalpeneko 18-23 orrialdetan jasotakoaren itzulpena da eta bertakoak dira, halaber, irudiak. ESTATUEN HIZKUNTZAK, BATASUNAREN HIZKUNTZAK Europako Kontseiluak aho batez onartzen dituenak dira Europako Batasunean hizkuntza ofizialak. Hizkuntza ofizial bat baino gehiago duten estatuen kasuan ofizialtzat hartzen den/diren hizkuntza/k, dagokion estatuaren eskariari erantzunez egiten da, estatu horretako legedia orokorrak agintzen duenaren arabera beti ere.

Europako Hizkuntza politikaren oinarri orokorrak

Oharra: Lan hau lan orokorrago baten hirugarren atala besterik ez da. Iturria, honako lan hau da: THE EUROPEAN UNION AND LESSER-USED LANGUAGES. CIEMEN-ek Europako Parlamentuarentzat egin zuen eta bertan izen handiko Europako hainbat adituk hartu zuen parte. Lanaren koordinatzailea, berriz, Miquel Strubell jauna izan zen, Universitat Obertako Humanitate saileko zuzendaria. Txosten osoa ezagutu nahi izanez gero, aldizkariaren erredakzioan eska dezakezu. ELKARTEAK BERE BURUA ANTOLATZEKO DUEN BOTEREA. Oro har, Batasuneko jardueran hizkuntza ofizial guztiak estatus bera dute. Aldi berean hamaika hizkuntza horiek lan hizkuntza dira eta Aldizkari Ofiziala horietako guztietan argitaratzen da. Berdintasun formal hau eleaniztasun integralaren printzipiotzat jo izan da. Dena den, Batasuneko zenbait erakundetan, eguneroko lanetan darabilten hizkuntza kopurua mugatu egin dute.

Hizkuntz Aniztasunerako Neurriak

Europar Batasunean gutxienez 40 milioi biztanlek erabiltzen dute eskualde mailako edo eremu urriko hizkuntzaren bat. Eta badira, gutxienez, eremu urriko 60 europar hizkuntz komunitate. Tartean hizkuntza batzuk desagertzeko arriskuan izanik, hizkuntza hauek errespetatzeak, babesteak eta bultzatzeak izugarri laguntzen dio Europako ohitura eta aberastasun kulturalaren garapenari. Hurrengo Gobernuarteko Konferentziaren bidea erraztearren, Europar Batasunaren Etorkizunari buruzko Batzarrari eginkizun bat eman zaio: Batasunaren etorkizuneko garapenarentzat sortzen ari diren gai nagusiei buruzko hausnarketa egitea, eta ahal izanez gero, baita EBko dokumentu konstituzional bat lortzea ere.

Hizkuntza alorreko proposamenak Europaren etorkizunarentzat

Jaume Bofill Fundazioa, Kataluniako Universitat Obertako Humanitate eta Filologia fakultatea, Eurocongrés 2000 eta Unescoren Kataluniako Linguapax institutuak, elkar hartuta jardun ziren Europa Diversa izenaren pean. · Ongi etorri esanez Europaren Etorkizunari Buruzko Konbentzioak Europako Batasunaren hizkuntza politikari buruzko ideiak plazaratzeko eskaintzen duen aukerari; · Iristear dagoen Batasunaren hedatzeari ongi etorri esanez; · Batasunaren hizkuntza erregimen orokorra berritzeko konpromisoa hartuta, sortu zuten sei estatuentzat egina izan baitzen; · Munduan zehar hedatzen ari den globalizazioak hizkuntza eta kultura aniztasunari dakarkion mehatxuaz jabeturik; · Hizkuntza eskubideek giza eskubideen atala direlakoan; · Europaren ondare linguistiko eta kulturalaz harro; · Hizkuntza aniztasunaren zenbait alderdiri buruz Kontseiluak[1], Erregioen Batzordeak[2] eta Parlamentuak[3] berriki hartutako zenbait erabaki gogora ekarriz; · Europako Batasunaren[4] Oinarrizko Eskubideen Kartaren 22. artikuluak hizkuntza aniztasuna babesteaz dioena aintzat hartuz; · HIZGABEren "Ljouwert Declaration on Linguistic Diversity and the Future of the European Union" agiria gogoratuz;[5] · Ondorengo belaunaldientzat gure ondarearen berezko zati hau gordetzeko dugun arduraz jabeturik; Honakoa PROPOSATZEN DIOGU Europaren Etorkizunari Buruzko Konbentzioari, Europako Komunitateko instituzioei eta kide diren estatuetako gobernuei:

Eskualdetako edo Gutxitutako Hizkuntzen Europako Gutunaren garrantzia politikoa

Oharra: Lan honen jatorria honako dokumentu honetan dago: Dónall O'Riagáin: The political importance of the European Charter for Regional or Minority Languages, in: Implementation of the European Charter for Regional or Minority Languages / . Strasbourg: Council of Europe Publishing, 1999, 14 Eskerrak eman behar dizkiot Europako Kontseiluari gaur hemen zuekin izateko aukera eskaintzeagatik; niretzat ohorea izateaz gain atsegina ere bada. Gutunak zortzi urteko sortze prozesua izan zuen eta denbora epe horretan lana eta diplomazia ugari behar izan genituen. Ferdinando Albanese izan zen gehien lagundu zuena, zeina atseginez ikusten dudan gaur hemen gure artean dela. Badakit bera ez dela minduko gutunaren aitapontekoa izan zela esaten badut. Izan ere, hutsik gabeko bere ahalegina, eta erabateko sineskortasunari esker izan ez balitz, gaur ez genuke gutunik izango.

Europako eremu urriko hizkuntzak eta bere partaidetza Europako Batasuneko egitasmoetan

Oharra: Lan hau Europa Diversa izeneko adituen biltzarrean aurkeztu zuen egileak. Biltzarra Bartzelonan egin zen maiatzaren 30etik ekainaren 1era. SARRERA OHARRA Hitz batzuk azalpen gisa. Europa Diversa adituen biltzarrerako eztabaida-txosten�» bat prestatzeko gonbidatu nindutenean nire txostena era sintetikoan prestatzea erabaki nuen, eta ez legezko oin oharrez beteriko lan astun�» bat. Ahalik eta aipamen gutxien erabiltzen saiatu naiz, hauek amaiera oharren moduan aurkeztuz oin oharren ordez. Politikak eta egitasmoak identifikatzea eskatu zidaten, eta nik, emandako gai nagusitik nolabait aldenduz, aginduaz baino areago jo, eta nire ustetan bideratu behar diren zenbait arazo identifikatzen saiatu naiz.

Bai Euskarari Akordioaren Plan Estrategikoa: gizartean eragiteko esperientzia

Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua euskararen egoeraren eta euskalgintzaren jardunaren irakurketa kritiko batetik sortu zen, 1997an. Garai hartan egin zen diagnostikoak kezka bizia erakusten zuen: euskararen normalizazio prozesua nahi baino askoz polikiago zihoan, instituzioen eta alderdien aldetik ez zen behar adinako inplikaziorik ikusten, eta euskalgintza bera ere sakabanatuta zegoen, estrategia bateratu eta eraginkorrik gabe. Egoera horri buelta emateko asmoz bildu ziren euskararen erakundeak Kontseilura. Euskalgintzaren bilguneak hiru lan ildo finkatu zituen hasieratik:

Hizkuntza politika Ipar Euskal Herrian

SARRERA Ipar Euskal Herriko Hizkuntza politika eta, orokorkiago, hizkuntza antolaketa pixkanaka errealitate bilakatzen ari da. Izan ere, azken bost urteetan asko aurreratu da euskararen sustapenean zein aitzinaraztean, hizkuntza biziberritzeko plangintzaren ideia gizarteratu eta instituzionalizatu egin baita. Gaur egun, une garrantzitsu batean gaude zeren Hizkuntza Politikarako Obragintza Publikoak, esan nahi baita Estatuak, Eskualdeak, Departamentuak eta Herriko Etxeek, Hizkuntza Kontseiluari eskatu dio euskara berreskuratzeko Euskara 2015 Plana modu adostuan osa dezan; jakinik plan honek hizkuntza politika definituko duela datozen hamar urteentzat. Honako urraspidea jarraituko da:

Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia, Eusko Jaurlaritzaren hizkuntza-politikaren adierazgarri

SARRERA Ezer baino lehen eskerrak Bat soziolinguistika aldizkariaren argitaratzailei ale honetan parte hartzera gonbidatzeagatik. Enkargua Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiaren gainean jardutea izan zen eta horri helduz, Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren Koordinaziorako zuzendari naizen aldetik, gure gobernuaren hizkuntza-politikarako ildo orokorrak adierazi nahi dizkizuet. Gure autonomia-erkidegoan, berrogei eta hamar urte eskasean gure hizkuntzaren egoera goitik behera aldatu da: erabateko debekutik Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia izeneko plan estrategikoa zuzentzaile bat onartzera pasa gara. Euskararen normalizazioaren aldeko egitasmo edo plan sektorialak sistematikoki biltzeko esparrua da, eta bere asmoa, errealista, euskararen erabilera ohiz erabiltzen den esparruetan gehitzea eta gaur egungo erabilera esparruak zabaltzea da. Duela hogei urte baino zertxobait gehiago onartu zen Euskal Herriko Autonomia Estatutuari (1979) esker gertatu da hori; izan ere, gure instituzioak berreskuratu eta 10/1982 Oinarrizko Legea, Euskeraren Erabilpena Arauzkotzekoa, onartu ahal izan genuen.

Euskaldunon hizkuntz eskubideak

Oharra: Udalbiltza hilabete hauetan Euskal Herrian hizkuntza eskubideak behar bezala babestu eta euskarari dagokion lege babesak nolakoa behar lukeen zehazteko gizarte eztabaida sustatu nahian dabil. Honako lan hau eztabaida horretarako prestatutako lan mardulago baten zati bat besterik ez da. Falta den zatian, batez ere, Euskal Herriko eta beste herrietako hizkuntza legediak sakon aztertzen dira. Txosten osoa eskuratu nahi izanez gero, jo Udalbiltzara. HITZAURREA Euskal Herria ezagutza juridikorik ez duen errealitate historiko-soziopolitikoa dugu gaur egun. Edozein autodeterminazio prozesuk bere garapen prozesuak eskatzen dituen autodefinizio eta autoafirmazio garbia egina duen herria da gurea. Euskal Herriak, oinarri objektiboei begiratuz gero, herri bat osatzen duela ezin uka daiteke.

Elkarrizketa: Carme Junyent Bartzelonako Unibertsitateko Katedraduna

Elkarrizketaren egilea: Oharra: Carme Junyent anderea gurekin izan genuen Iruñeko Hizkuntza Eskolan Qué bueno es aprender varias lenguas�» izeneko hitzaldia ematen (2001-12-13). Hitzaldi horren hariari jarraituz egindako elkarrizketa duzue honakoa. Adituak eta ikertzaileak mundu mailako hizkuntza aniztasunaren galera makroprozesu�» bat iragartzen ari zarete. Eman dituzun datuen arabera, gaur egun munduan ditugun 6.000 hizkuntzetatik, mende honen amaieran 600 baino ez ditugu izango. Azalduko al zeniguke laburki zein den egoera eta prozesuaren dimentsioa?

Zenbakia

Europako Batasunaren Geroa II Hizkuntza…