HITZAURRE GISA 34 ZKIA

Oso artikulu desberdinak dituzke hemen irakurleak; bai Euskal Herriari buruzko batzuk, bai kanpoaldeko kasoei buruz beste batzuk (Katalunia, Eskozia). Baina denak aberasgarri eta gogoeta iturri.

Udalerri euskaldunak Mugimendu izatetik Mankomunitatea egituratzera

Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearen (UEMA) historiaren idazketa eginkizun dago oraindik eta, agian, urte-ikuspegi zabalago batetik egin ahalko da egunen batean. Hala ere, hizkuntzalaritzaren esparruari atxikiriko aldizkari honen xedeetarako, egokia deritzot ale honen ardatza den UEMAren ibilbidearen eta egindakoaren ildo nabarmen nagusiak bederen orriratzeari. Egunen bat etorriko da gaiak merezi duen adinako historia mardula egin beharko dena. Horrelako lanari heltzeak ezinbestean dakar, honen txikian bertan, aldien arteko bereizpen batzuk egin beharra. Eta UEMAren histori ibildideari dagokionez, neuk ere, historia unibertsalean egiten denez, historiaurrea eta historia bereziko nituzke hasteko.

Udalerri euskaldunak eta zuzenbidea

Udalerri Euskaldunen mugimenduaren ibilbideak badu aurpegi juridikorik. Bere hastapenatik hasi eta gaur egunera arte Udalerri euskaldunek mundu juridikoari erabat atxikiturik bizi izan dira. Harreman hori ez da Udalerri euskaldunen barne-izaeratze, eta bere gorpuzte juridikoan agortzen, izan ere borondatezko islada juridiko horiez gain, Udalerri Euskaldunek prozedura judizialetan barrena murgildu beharra izan baitzuten, halabeharrez murgildu ere, Estatuko abokatuaren ekimez. Harreman juridiko-prozesal horren azken emaitza, berriki ezagutu duguna izan da, Udalerri Euskaldunak biltzen dituen Mankomunitatea- (UEMA-) ren osaketa, bera, araubidearekin bat ez datorrela ezarri duena, alegia. Datu berri horrek, idatzirik neukan aportazio hau berformulatzera behartu nau, eta azken addenda propio bat zabaltzera behartu. Edozelan, irakurlea idazlan hau irakurri ahala konturatuko da, Udalerri Euskaldunen ibilbideak erakusten digun ezaugarrietatik bat hauxe dela: bere hastapanetatik hasi eta gaur egunera arte, plano juridikoa eta plano teoriko-praktikoa ez direla (ezin izan direla) eskutik helduta joan UEMAren bizitzan. Beste hitz batzutara ekarriz, euskaraz bizitzeko udal ahaleginek eta hori gauzagai bihurtzeari zuzendutako antolaketek ez dutela aurkitu babes juridiko nahikorik indarrean dugun araubidean; bereziki, Auzitegiek asko murriztu dutelako euskaraz bizitzeko udal ahaleginen gauzatze-esparrua.

Iñaki Agirrerekin elkarrizketa

Guk hori argi dugu eta soziolinguista guztiek diote hizkuntza orok derrigor lurralde bat behar duela, nagusi izango den lurgune bat behar duela�». UEMA zer den eta zertan den ezagutzen duen inor baldin bada Iñaki Arregi dugu hori. 1992az geroztik Mankomunitatean dugu lanean eta zuzen-zuzenetik jarraitu ditu euskararen normalkuntzan azken urteotan eman diren urratsak. Ondorengo orrialdeetan berarekin izandako elkarrizketa luze eta mamitsua jasotzen da. Bertan Mankomunitatearen bilakaera, lan esparruak, helburuak eta ametsak zein diren ezagutzeko parada izango dugu.

Alderdi abertzaleak eta UEMAren etorkizuna. Angel Mari Elkanori galderak (EH)

SEI ELKARTEAk eginiko bost galderei EHk emaniko erantzuna. 1.- UEMA hamar urteko bidea egina eta 50.000 euskaldun biltzen duen errealitatea da. Zein da zuen alderdiak UEMAren aurrean duen jarrera? Gure Hizkuntza Politikak euskararen normalkuntza prozesuaren inflexio puntua hiru zutabetan finkatzen du: euskararen ofizialtasuna Euskal Herri osora zabaltzean, belaunaldi berrien euskalduntzea ziurtatzean eta biztanlegoaren %80a euskalduna duten udalerrien UEMAratzean. Hizkuntza Politikaren funtsezko atala da beraz, UEMA guretzat. Horrexegatik, ezinbestekotzat jotzen dugu UEMA indartzea, zonalde euskaldunei lehentasuna ematea, zonalde hauek normaltasunez gara daitezen dagokien politika sozioekonomiko berezitua ematea... Tamalez, EH da apostu horri seriotan eusten dion bakarra. Egun UEMA osatzen duten herrien kopuruaren %80a EHren esku egotea horren isla da. PNV eta EAk ez diote oraindik proiektu honi behar zaion irmotasunez erantzun.

Alderdi abertzaleak eta UEMAren etorkizuna. Joserra Lopez-Larrinagari (EA) galderak

BAT SOZIOLINGUISTIKA ALDIZKARIAREN GALDEKETARI EUSKO ALKARTASUNAREN ERANTZUNAK (UEMA DELA ETA) 1.- UEMAri buruzko EAren jarrera: Gure ustez, UEMA instrumentu egoki eta beharrezkoa da euskeraren erabilera bizitzako arlo guztietara zabaltzeko, bereziki euskera administrazioen lan-hizkuntza bihur dadin. Mendeetan zehar, euskeraren presentzia arlo formaletan anekdotikoa baino ez da izan, eta honek hizkuntzaren minorizazioa ekarri du, erderen nagusitasuna beste esparrutara hedatuz. Joera historiko hori apurtu nahiean, UEMA udalerri euskaldunen erakunde legez sortzen da, honako helburuekin: udal administrazioaren funtzionamendua euskalduntzea eta herriko bizitza soziala eta ekonomikoan euskeraren normalkuntza erraztea.

Hizkuntza prozesuen ingeniaritza. Disziplina zientifiko berria eraikitzen, organizazioetan hizkuntzaren eraldatzeko. LAB sindika

Sarrera Amaitu berri den 90. hamarkadan, Euskal Herriko zenbait organizazio edota enpresa aurreratuenetakoetan hizkuntzaren normalizaziorako interbentzio-egitasmo espezifikoak aplikatzen hasi ziren. Metodologikoki plangintzaren teoriatik eta organizazioen kudeaketaren jakintzatik hornitutako egitasmo hauek Mikroplangintza izenarekin ezagutuak izan ziren hasiera batean. Gerora, kontzeptua bera garatzen joan da eta Hizkuntza Kudeaketa gisa ere izendatu izan da. Guk, berriz, beste proposamen bat egin nahi izan dugu eta gure ustez aurrekoak barnebildu eta ideia modu globalagoan eta egokiagoan adierazten duen Hizkuntza Prozesuen Ingeniaritza kontzeptua landu eta ezagutzera eman nahi dugu. Gainera, Hizkuntza Prozesuen Ingeniaritza ez da bakarrik egun zenbait organizazioetan gauzatzen ari den praktika bat izango, aitzitik, praktika horrekin batera jakintza diziplina oso bat ere izan nahi du; beste diziplina askoren iturrietatik edanez bere eduki teoriko metodologiko propioak elaboratuko dituena, jakintza zientifikoan oinarrituz organizazio berritzaile eta aurreratuetan hizkuntza eraldaketa prozesuak planifikatu eta gestionatzeko.

OFERCAT. Katalanezko eskaintzaren adierazleak Santa Coloma de Grameneten (1998-1999)

Lan hau Santa Coloma de Grameneteko L´Heura hizkuntza normalkuntza zerbitzuak egina da eta Kataluniako Generalitateak saritu egin du. Honen berri ezagutzeko aukera izan genuen Bilbon egindako Eremu Urriko Hizkuntzen Nazioarteko Biltzarrean eman zuten komunikazioaren bidez. Zertan datzan zehatzago ezagutzeko saritutako lana ekarri dugu hona, luzetxoa bada ere gure irakurle askori lagungarri gertatuko zaiolakoan. 1.- Sarrera: Santa Coloma de Gramenet da, zalantzarik gabe, Katalunian migrazioaren fenomenoak gehien eragindako hirietako bat. 1915ean mila eta bostehun biztanle zituen nekazal herri txikia zen, eta egun ehun eta hogei mila biztanletik gora dituen hiri metropolitanoa da. Populazioaren hazkunde hau ez zatekeen posible izango kanpoko ekarpen demografikorik gabe. Azken jende etorria 1960 eta 1970 bitartean izan zen eta beronekin ehun mila biztanleen kopuru mitikoa gainditu zuen.

Eskoziako gaelera

1-HISTORIA APUR BAT Hizkuntza zeltikoa - Gaelera indoeuropar hizkuntz multzoaren adar zeltikoan sartzen da. Adar honetan familia bi bereizten dira: Alde batetik talde gaelikoa, Irlanda, Eskozia eta berauen artean kokatzen den Man uharteko gaelerak hartzen dituena, eta beste aldetik korniko edo kornualleserak, galeserak eta bretoiak osatzen duten talde britoikoa, bien arteko ezberdintasunak baita bietako bakoitzari dagozkion hiru hizkuntzen arteko antzekotasunak ere nabarmenak izanik. Britoiak Bretainia Handiko zeltek jasotzen zuten izena dugu, Irlandan ezarrita zeudenei gaelak deitzen zitzaielarik.

Zenbakia

UEMA 1991-2000