SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA >

Produktua zure saskira gehitu da.
ISSN 2659-5176 / ISSN-L 1130-8435

Zenbakia

Euskararen egoera NAfarroan ikertzail…

PDF formatuan eskaintzen da.

Soziolinguistika historikoa eta hizkuntza gutxituen bizitza: Nafarroako euskararen historiaren ezaugarriak (1863-1936)

Xabier Erize
Sarrera Artikuluaren muina 1997ko ekainaren 2an EHUko Euskal Filologia sailean Soziolinguistika Historikoa eta Hizkuntza Gutxituen Bizitza: Nafarroako Euskararen Historia Soziolinguistikoa (1863-1936) izenburuko tesiaren defentsa-ekitaldian egin nuen aurkezpena da. Orduko hitzaldiari aldaketa batzuk egin dizkiot han-hemenka, berez irakur eta uler daitekeen idazlana osatzeko asmoz. Dena dela, hemen agertzen diren arrazoi eta argudiobideak osorik ezagutzeko, ikus Erize (1997) Artikulu honen izenburuaren barruan hiru ideia daude: (1) Nafarroako euskararen historia, gaur egungo gizartearen ezaugarriak finkatzen ari ziren aldi luze batean, Bonaparte printzearen garaitik Espainiako Gerra Zibila arte; (2) esparru zientifikoa soziolinguistika dela, hizkuntzalaritzaren barruan; eta (3) hizkuntza gutxituen bizitza historikoaren ideia, ez heriotzarena, orain arte nagusi izan den bezala.

Ilunpetik argitara

Reyes Ilintxeta
Orain berriki hiru lan interesgarrik ikusi dute argia Nafarroan. Bi doktoretza tesi, Zuri Urmenetarena gazteleraz eta Xabier Erizerena euskaraz, Nafar Gobernuak plazaratu dituenak, eta José María Jimeno Jurío historialari ezagunaren azken liburua Txalaparta argitaletxeak merkaturatu duena. Hirurek gai nagusitzat euskara hartzeaz gain badute beste ezaugarri bat komunean: datu eta ideia berri asko erakusten dute, Jimeno Juríok historian barna murgilduz eta Urmeneta eta Erizek XIX. mendearen bukaeran eta XX.aren hasieran Nafarroan izaniko mugimendu euskaltzaleei dagokienean. 1.- José María Jimeno Jurío «Navarra. Historia del Euskara», Txalaparta argitaletxeak plazaratua Euskal Fundazioaren laguntzaz.

Ipar Euskal Herriko antolaketa eskemaz eta bereziki hizkuntz antolaketaz

Emilio Lopez Adan
Esperantza piztu eta zapuztu: DEIADAR 1996ko urriaren 26an, Uztaritzen bilduta, Euskal Herriko Garapen Kon-tseiluak onartu zuen Euskal Herriko Antolaketa eta Garapen Eskema; horren barnean, Hizkuntz antolaketak atal berezia zuen. Garapen Kontseiluak proposamen bat egin zuen; erabakiak abiatzeko Euskal Herriko Haute-tsien Kontseiluak eman behar zion oneritzia. Garapen Kontseiluak ez du botererik ez eta proiektuak aitzina eramateko dirurik ere; «Euskal Herria 2010» deitu egitasmoaren segidan sortua, alor askotako jendea biltzen du, eta bere lan batzordeak proposamenak ontzeko egiturak dira. Biltzar Nagusian onartuak Hautetsien Kontseiluak filtratzen ditu, onerizteko, baztertzeko edo zehazteko. Horren arabera, 1997ko udaberrian, Hautetsien Kontseiluak orraztu zuen Uztaritzeko eskema eta egitekoak definitu zituen.

HITZAURRE GISA 26 ZKIA

Jose Luis Alvarez Enparantza (Txillardegi)

Gizarte sareak eta hizkuntzaren erabilera: euskarari eta gaztelaniari egokitutako hurbilketa

Iñaki Martinez de Luna, Nekane Jausoro, Kontxesi Berrio-Otxoa, Ibon Idirin
1.- Sarrera Hemen aurkezten den lanak Euskal Herriko Unibertsitatearen1 babesean burututako gizarte-zientzien arloko ikerketa metodologiko baten berri ematen du. Gizarte sareen metodologiaren ingurukoa, hain zuzen ere. Ikerketa metodologikoa dela diogu, gizarte zientzien alorrean ikerkuntzan dihardutenentzat aipatutako metodologiak izan dezakeen baliogarritasuna aztertzeko ikerketa saiakera izan delako.

Konjuntzio-eredua eta hizkuntz erabilera Santa Coloma de Grameneten

Xavier Vila i Moreno
Sarrera Artikulu honen helburua hizkuntz erabileraren arauei buruz egindako ikerketa baten emaitzarik interesgarrienak aurkeztea da. Ikerketa hori Bartzelonako metropoli-barrutiko eskola bateko ikasleen artean egin da, katalanezko konjuntzio eskola batean, alegia. Lortutako datuek ongi adierazten dituzte zein diren eskola eredu horrek (hizkuntza baten erabilerari lehentasuna ematen dion ereduak) transformazio soziolinguistikorako duen gaitasunaren aukerak eta mugak; bestetik, zera eztabaidatzea ahalbidetzen dute: zein izan behar diren eskolak katalaneko hizkuntz politikan bere gain hartu behar dituen eginkizunak.

Hizkuntz normalizazioari buruz esaten ez dena (Josep M. Ayma-Aubeyzon). Liburua

Joxe Manuel Odriozola
Katalaren hizkuntz normalizazioa zertan den jakin nahi duenarentzat liburu egokia da honakoa. Eta egokiro itzuli du Boni Urkizuk euskarara: euskara txukun eta malguan. Egilea, Ayma-Aubeyzon, Hizkuntz Politikarako Zuzendaritza Orokorreko lanean jarduna, gaur egun komunikabide batean katalanaren zuzentzailea da. Irakurleak liburuaren ikuspegi orokorra izan dezan, hona lehen-lehenik aurkibidean idoro ditzakegun gai eta auzien zerrenda. Lehendabiziko zatian gaiok jorratzen ditu: «Ihardun politikoa»; «Herriaren nahia» eta «Aginte ekonomikoa» hizkuntz normalizazioaren hiru ardatz gisa. Bigarrengoan «Metodologiaren» bila abiatzen da: «Hizkuntz Normalizazioaren Plangintza orokorra eta behar dituen elementuak»; «Arazo bat: nola ebaluatu normalizazio-prozesua»; eta «Politikoen eskuhartzea». Eta azkenik, hirugarrenean: «Erabilera zabaldu»; «Nolako katalana?»; eta «Katalandun berrien katalana».